بهینه سازی پرتفوی در فضای حباب بازار سرمایه

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری مدیریت مالی، دانشکده مدیریت و اقتصاد، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.

2 استاد، گروه حسابداری، دانشکده مدیریت و اقتصاد، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

3 دانشیار، گروه اقتصاد، دانشکده مدیریت و اقتصاد، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

چکیده

نظر به اهمیت راهبردی مالی و اقتصادی بازار سرمایه هرگاه اخلال و انحراف گسترده­ای در آن رخ دهد، تجهیز و تخصیص منابع مالی با مشکل جدی مواجه می­شود. یکی از عوامل بوجود آورندة این مسائل حباب قیمتی است؛ در حباب افزایش قیمت­ها منجر به افزایش اشتیاق سرمایه­گذاران، افزایش تقاضا و در نتیجه افزایش دوبارة قیمت­ها می­شود. مدیران سرمایه­گذاری علاوه بر موضوع حباب، به بهینه بودن پرتفوی دارایی­های مالی تحت مدیریت خود توجه دارند. این پژوهش با تعیین مقاطع زمانی حباب در بازه زمانی فروردین 1380 الی اسفند ماه 1394 و همچنین با بررسی متغییرهایی همانند قیمت، بازدهی ماهانه سهام و کل بازار، واریانس، ارزش در معرض خطر و معیار ریسک نامطلوب در دوره های حبابی شرکت­های بورسی درصدد یافتن الگویی جهت بهینه نمودن پرتفوی دارایی­های مالی خواهد بود. پس از شناسایی دوره­های حبابی در بازه زمانی مذکور و بهینه نمودن پرتفوی مدنظر از طریق مدل بهینه­ سازی ماکزیمم بازدهی، در پی مقایسه عملکرد این پرتفوی با سایر پرتفوها همانند پرتفوی بازار در دو حالت حبابی و غیر حبابی خواهد بود. برای تحلیل عملکرد دو پرتفوی نیز از معیارهایی همانند شارپ، ترینر، جنسن، نسبت اطلاعات و خطای ردیاب استفاده خواهد شد. در نهایت با مورد تحلیل قرار دادن این الگو در دو فضای حباب صعودی و حباب نزولی و مقایسه آن با فضای غیر حباب و دستیابی به نتایج مطلوب، فرضیه اصلی پژوهش اثبات و الگوی مدنظر حاصل خواهد شد.

کلیدواژه‌ها


*      اسلامی بیدگلی،غلامرضا؛ طیبی ثانی، احسان (1393). بهینه‎­سازی‎ ‎سبد‎ ‎سرمایه­گذاری‎ ‎بر‎ ‎اساس‎ ‎ارزش‎ ‎در‎ ‎معرض‎ ‎ریسک‎ ‎با‎ استفاده‎ ‎از الگوریتم‎ ‎کلونی‎ ‎مورچگان، مهندسی مالی و مدیریت اوراق بهادار، شماره 18، صص 163 تا 184.
*      اسلامی بیدگلی، غلامرضا؛ هیبتی، فرشاد (1374). مدیریت پرتفوی با استفاده از مدل شاخصی، تحقیقات مالی.
*      ترکی، لیلا؛ واعظ، محمد (١٣٨٧). حباب قیمت­ها و بازار سرمایه، مجلة پژوهشی دانشگاه اصفهان(علوم انسانی)، شماره ٣، صص 195-207.
*      خالوزاده، حمید؛ امیری، نسیبه (1385). تعیین سبد سهام بهینه در بازار بورس ایران براساس نظریه ارزش در معرض خطر، مجله تحقیقات اقتصادی، شماره 73، صص 211- 231.
*      خلیلی عراقی، مریم؛ اسماعیلی، بهمن (1393). بررسی تاثیر عوامل موثر بر بیش واکنشی کوتاه مدت در عرضه اولیه سهام بورس اوراق بهادار تهران، فصلنامه علمی پژوهشی دانش سرمایه­گذاری، شماره یازدهم.
*      درخشان، مجتبی؛ گل مکانی، حمیدرضا؛ حنفی زاده، پیام (1391). رویکردی فراابتکاری برای انتخاب سبد سهام با ‏اهداف چندگانه در بورس اوراق بهادار. نشریه بین المللی مهندسی صنایع و مدیریت تولید، شماره3، ‏صص 317-331‏.
*      راعی، رضا؛ محمدی، شاپور؛ علی بیگی، هدایت (1389). بهینه سازی سبد سهام با رویکرد «میانگین- نیم واریانس» و با استفاده از روش «جستجوی هارمونی». پژوهش­های مدیریت در ایران، شماره 3، صص 105-128.
*      راعی، رضا (1377). طراحی مدل سرمایه‌گذاری مناسب در سبد سهام با استفاده از هوش مصنوعی (شبکه‌های عصبی)، رساله دکتری، دانشگاه تهران.
*      زارع مهرجردی، یحیی؛ رسایی، حسن (1392). مقایسه روش­های فراابتکاری برای بهینه­سازی پورتفولیو تحت معیار ریسک نیمه واریانس با استفاده از آزمون آماریt، نشریه مهندسی صنایع و مدیریت تولید، شماره 2.
*      سعیدی، علی؛ نیکومرام، هاشم (1387). اندازه­گیری عکس­العمل رفتاری سرمایه­گذاران در بازار سهام، مجله جستارهای اقتصادی، شماره 9، صص 237 تا 276.
*      شریعت پناهی، سید مجید؛ سهرابی عراقی، محسن؛ شریعتی، عبدالله (1393). راهبرد سرمایه­گذاری معکوس بر اساس معیارهای پاداش ریسک انتخاب سهام، تحقیقات مالی، شماره1، صص 113- 128.
*      صالح آبادی، علی؛ دلیریان، هادی (1389). بررسی حباب قیمتی در بورس اوراق بهادار تهران، مجله بورس اوراق بهادار، شماره9، صص 61 - 75 .
*      عباسیان، عزت اله؛ محمودی، وحید؛ فرزانگان، الهام (1389). شناسایی‌‌‌حـباب‌ قیمتی سهام عادی بورس اوراق بهادار تهران با استفاده از مدل ارزش حال، مجله بررسی­های حسابداری و حسابرسی،  شماره 60، صص 75-92.  
*      فلاح شمس، میر فیض؛ زارع، عظیم (1392). بررسی عوامل تأثیرگذار در بروز حباب قیمت در بورس اوراق بهادار تهران، فصلنامه بورس اوراق بهادار، شمارة 21، صص 73-91. 
*      قالیباف اصل، حسن؛ نادری، معصومه (1385). بررسی واکنش بیش از اندازه سرمایه­گذاران در بورس اوراق بهادار تهران نسبت به اطلاعات و اخبار منتشره در شرایط رکود و رونق، مجله تحقیقات مالی، شماره 21، صص 92-112. 
*      گرکز، منصور؛ عباسی، ابراهیم؛ مقدسی، مطهره (1389). انتخاب و بهینه سازی سبد سهام با استفاده از الگوریتم ژنتیک براساس تعاریفی متفاوتی از ریسک. فصلنامه مدیریت صنعتی دانشکده علوم انسانی دانشگاه آزاد اسلامی، شماره 11، صص 115-136.
*      Anderson .Keith, Brooks.Chris, (2014)” Speculative bubbles and the cross-sectional variation in stock returns”, International Review of Financial Analysis.
*      Chan. M, Wong. C, Cheung. B. K-S, And G. Y-N Tang. (1999) “Genetic Algorithms in Multi-Stage Portfolio Optimization System” .The HongKong Polytechnic University, HongKong.
*      Farag .Hisham, (2015) “the influence of price limits on overreaction in emerging markets: Evidence from the Egyptian stock marketHisham”, The Quarterly Review of Economics and Finance.
*      Fraitas. F.D, Souza. A.F.D, Almeida. A.R.D. (2009) "Prediction-based portfolio optimization model using nearal networks" Neuro computing, No 72.
*      Hao, F.F., Liu, Y.K. (2009) “Meanvariance models for portfolio selection with   fuzzy random returns”. Springer: J Appl Math Comput, Vol. 30.
*      Hugonnier.Julien. (2012)”Rational asset pricing bubbles and portfolio constraints”, Journal of Economic Theory.
*      Lin, Chi-Ming. , Mitsuo Gen. (2007) “An Effective Decision-Based Genetic Algorithm Approach to Multiobjective Portfolio Optimization Problem”. Applied Mathematical Sciences, Vol.1, No.5.
*      Markowitz, Harry. (1959) “Portfolio Selection. Efficient Diversification of Investments”. John Wiley & Sons.
*      Rotermann .Benedikt, Wilfling .Bernd. (2014)” Speculative bubbles and the cross-sectional variation in stock returns”, International Review of Financial Analysis.