بررسی همگرایی شاخص قیمت بورس در بازارهای سهام خاورمیانه با استفاده از تحلیل خوشه ای

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناس ارشد علوم اقتصادی، دانشکده علوم انسانی دانشگاه کردستان، سنندج، ایران

2 استادیار گروه اقتصاد دانشکده علوم انسانی دانشگاه کردستان، سنندج، ایران

چکیده

بازار سرمایه در هر کشوری از مهم­ترین بخش­های اقتصاد محسوب می­شود و تغییر و تحولات آن می­تواند منعکس­کننده تمام­عیار ساختار اقتصادی آن کشور باشد. ﺑﺮرﺳﻲ روﻧﺪ ﺟﻬﺎﻧﻲ ﻫﻤﮕﺮاﻳﻲ بازارهای سهام ﻧﺸﺎن­دﻫﻨﺪه­ی وابستگی متقابل اقتصاد کشورها به همدیگر و تحرک سرمایه بین کشورها است. شاخص قیمت بازار سهام روند حرکت بازارهای سهام و واکنش به تغییرات اقتصاد را به­خوبی نشان می­دهد. ازاین‌رو هدف این پژوهش بررسی فرضیه همگرایی شاخص قیمت بازارهای سهام در گروه کشورهای خاورمیانه طی دوره ژانویه 2007 تا فوریه 2017، با استفاده از روش تحلیل خوشه­ای است. نتایج حاصل از پژوهش نشان می­دهد که بازارهای سهام موردبررسی یک خوشه همگرا تشکیل نمی­دهند. بااین‌حال بین بازارهای سهام، سه خوشه همگرا وجود داشته و بازار سهام کشور اردن در هیچ خوشه­ای قرار نگرفته و یک گروه غیرهمگرا را تشکیل می­دهد. نتایج آزمون همگرایی بین خوشه­ها حاکی از  ادغام خوشه اول و دوم می­باشد بنابراین تعداد خوشه­ها به دو خوشه و یک گروه غیرهمگرا کاهش یافت.

کلیدواژه‌ها


*      آشتیانی عراقی، مجتبی؛ زنجیردار، مجید؛ سرلک، احمد. (1390). بررسی ارتباط بین متغیر­های کلان اقتصادی با ساختار سرمایه در بازار سرمایه ایران، پایان­نامه کارشناسی ارشد حسابداری، دانشگاه آزاد اسلامی واحد اراک.
*      پورعبادالهان کویچ، محسن؛ اصغرپور، حسین و معصوم زاده، سارا. (1395). بررسی همگرایی بازدهی بازار دارایی‌ها در ایران. فصلنامه علمی - پژوهشی نظریه­های کاربردی اقتصاد، 3(3)، 132-115.
*      راعی، رضا. (1385). انتخاب سبد سرمایه ریسکی با استفاده از شبکه­های عصبی. فصلنامه علمی- پژوهشی بررسی­های حسابداری و حسابرسی، 13(4).
*      سجادی، سید حسین؛ فرازمند، حسن و علی صوفی، هاشم. (1389). بررسی رابطه­ی متغیرهای کلان اقتصادی و شاخص کل قیمت سهام در بورس اوراق بهادار تهران، تحقیقات حسابداری و حسابرسی، 2(6).
*      سعیدی، پرویز. (1387). بورس و اهمیت ابزارهای مالی، ماهنامه تدبیر، 19(192).
*      سلامی، فریبا. (1394). بررسی همگرایی درآمدی بین استان­های ایران با استفاده از تحلیل خوشه­ای. پایان­نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه کردستان.
*      شایان، کوروش؛ باقرآبادی، سید محمد و شایان، علیرضا. (1395). مروری بر استانداردهای بین­المللی گزارشگری مالی (IFRS). تهران: انتشارات ترمه، چاپ سوم.
*      عسگری فیروز جایی، احسان؛ سلمانی، کامران. (1395). همگرایی و ادغام بورس­ها در عرصه­ی جهانی. مدیریت تحقیق و توسعه شرکت بورس اوراق بهادار.
*      محسنی زنوزی، سید جمال‌الدین؛ جوهری سلماسی، پریسا و هلالی، علیرضا. (1390). بررسی همگرایی بلند­مدت نرخ سود بانکی با بازدهی بازار سهام در ایران. معرفت اقتصاد اسلامی، 3(1)، 46-35.
*      یحیی زاده فر، محمود؛ آقاجانی، حسنعلی و  پاکدین، علیرضا. (1390). عوامل مؤثر بر شاخص قیمت سهام با رویکرد فازی در بورس اوراق بهادار تهران، دوماهنامه علمی- پژوهشی دانشور رفتار، مدیریت و پیشرفت، دانشگاه شاهد، 18(2-47).
*      Abramovitz, M. (1986). Catching up, forging ahead, and falling behind. The Journal of Economic History, 46(2), 385-406.
*      Alesina, A., & Perotti, R. (1994). The political economy of growth: a critical survey of the recent literature. The World Bank Economic Review, 8(3), 351-371.
*      Alesina, A., & Rodrik, D. (1996). Distributive Politics and Economic Growth', Quarterly Journal of Economics, CIX (2), May, 465-90. INTERNATIONAL LIBRARY OF CRITICAL WRITINGS IN ECONOMICS, 68, 367-392.
*      Apergis, N., Christou, C., & Payne, J. (2011). Political and institutional factors in the convergence of international equity markets: Evidence from the club convergence and clustering procedure. Atlantic Economic Journal, 39(1), 7-18.
*      Apergis, N., Christou, C., & Miller, S. M. (2014). Country and industry convergence of equity markets: International evidence from club convergence and clustering. The North American Journal of Economics and Finance, 29, 36-58.
*      Baumol, W. J. (1986). Productivity growth, convergence, and welfare: what the long-run data show. The American Economic Review, 1072-1085.
*      Barro, R. J., Sala-i-Martin, X., Blanchard, O. J., & Hall, R. E. (1991). Convergence across states and regions. Brookings papers on economic activity, 107-182.
*      Barro, R. J., & Sala-i-Martin, X. (1992). Convergence. Journal of political Economy, 100(2), 223-251.
*      Barseghyan, L., & DiCecio, R. (2010). Institutional causes of output volatility. Federal Reserve Bank of St. Louis Review, 92(3), 205-223.
*      Bekaert, G. (1995). Market integration and investment barriers in emerging equity markets. The World Bank Economic Review, 9(1), 75-107.
*      Bekaert, G., & Harvey, C. R. (1995). Time‐varying world market integration. The Journal of Finance, 50(2), 403-444.
*      Bekaert, G., & Harvey, C. R. (2000). Foreign speculators and emerging equity markets. The Journal of Finance, 55(2), 565-613.
*      Bekaert, G., Harvey, C. R., Lundblad, C. T., & Siegel, S. (2011). What segments equity markets?. The Review of Financial Studies, 24(12), 3841-3890.
*      Bernard, A. B., & Durlauf, S. N. (1996). Interpreting tests of the convergence hypothesis. Journal of econometrics, 71(1), 161-173.
*      Bruno, G., De Bonis, R., & Silvestrini, A. (2012). Do financial system convergence. Journal of Comparative Economics, 40(1), 134-144.
*      Bulut, H., Kaya, P., & Kocak, E. (2015). Testing convergence of return on assets: Empirical evidence from the Turkish banking sector. Journal of International and Global Economic Studies, 8(2), 40-48.
*      Campbell, J. Y., & Hamao, Y. (1992). Predictable stock returns in the United States and Japan: A study of long‐term capital market integration. The Journal of Finance, 47(1), 43-69.
*      Caporale, G. M., Erdogan, B., & Kuzin, V. (2009). Testing for convergence in stock markets: a non-linear factor approach.
*      Chien, M. S., Lee, C. C., Hu, T. C., & Hu, H. T. (2015). Dynamic Asian stock market convergence: Evidence from dynamic cointegration analysis among China and ASEAN-5. Economic Modelling, 51, 84-98.
*      Diamonte, R. L., Liew, J. M., & Stevens, R. L. (1996). Political risk in emerging and developed markets. Financial Analysts Journal, 52(3), 71-76.
*      Djankov, S., Ganser, T., McLiesh, C., Ramalho, R., & Shleifer, A. (2010). The effect of corporate taxes on investment and entrepreneurship. American Economic Journal: Macroeconomics, 2(3), 31-64.
*      Durlauf, S. N., & Quah, D. T. (1999). The new empirics of growth. Chapter 4 in JB Taylor and M. Woodford (ed.) Handbook of Macroeconomics.
*      Erb, C. B., Harvey, C. R., & Viskanta, T. E. (1996). Political risk, economic risk, and financial risk. Financial Analysts Journal, 52(6), 29-46.
*      Eun, C. S., & Lee, J. (2010). Mean–variance convergence around the world. Journal of Banking & Finance, 34(4), 856-870.
*      Easterly, W., Alesina, A. F., & Baqir, R. (1997). Public Goods and Ethnic Divisions.
*      Easterly, W., & Levine, R. (1997). Africa's growth tragedy: policies and ethnic divisions. The Quarterly Journal of Economics, 112(4), 1203-1250.
*      Frijns, B., Tourani-Rad, A., & Indriawan, I. (2012). Political crises and the stock market integration of emerging markets. Journal of Banking & Finance, 36(3), 644-653.
*      Fritsche, U., & Kuzin, V. (2011). Analysing convergence in Europe using the non-linear single factor model. Empirical Economics, 41(2), 343-369.
*      Howell, L. D., & Chaddick, B. (1994). Models of political risk for foreign investment and trade: An assessment of three approaches. The Columbia Journal of World Business, 29(3), 70-91.
*      Islam, N. (2003). What have we learnt from the convergence debate?. Journal of economic surveys, 17(3), 309-362.
*      Kaijage, P. E. S., & Nzioka, M. O. M. (2009). Determining the extent of financial integration in East Africa using Beta convergence and co-integration analysis. THE OPERATIONS RESEARCH SOCIETY OF EASTERN AFRICA JOURNAL.
*      Kieso, D. E., Haas, A., Weygandt, J. J., & Warfield, T. D. (2016). Intermediate Accounting. John Wiley & Sons Incorporated.
*      Lyócsa, S., & Baumöhl, E. (2014). Risk-return convergence in CEE stock markets: structural breaks and market volatility. Finance a Uver, 64(5), 352.
*      Niţoi, M., & Pochea, M. M. (2016). Testing financial markets convergence in Central and Eastern Europe: A non-linear single factor model. Economic Systems, 40(2), 323-334.
*      Phillips, P. C., & Sul, D. (2007). Transition modeling and econometric convergence tests. Econometrica, 75(6), 1771-1855.
*      Shirafkan, M., Masoomzadeh, S., & Sayareh, M. (2017). INVESTIGATION OF CONVERGENCE OF RETURNS ON STOCK MARKETS IN IRAN. International Journal of Management, Innovation & Entrepreneurial Research, 3(1), 23-29.
*      Syllignakis, M. N., & Kouretas, G. P. (2010). German, US and Central and Eastern European stock market integration. Open Economies Review, 21(4), 607-628.
*      Solow, R. M. (1956). A contribution to the theory of economic growth. The quarterly journal of economics, 70(1), 65-94.
*      Yu, I. W., Fung, K. P., & Tam, C. S. (2010). Assessing financial market integration in Asia–equity markets. Journal of Banking & Finance, 34(12), 2874-2885